کمالو مجید
از بهاران کی شود سرسبز سنگ خاک شو تا گل برویی رنگ رنگ (مولوی) همه ساله در جهان در روز دوم اردیبهشت ماه (22 آوریل) مراسمی در گوشه و کنار جهان با نام «روز زمین» برگزار میشود که امسال به دلیل کبیسه بودن سال خورشیدی این روز به سوم اردیبهشت تغییر یافتهاست. هدف از این مراسم آگاهیرسانی و ارزشگذاردن به زمین، این مادر هستی است، از اینرو سازمان ملل متحد این روز را بدین نام خوانده است و پیشینه و بنیانگذاری آن به «جان مککانل» دانشمند و کوشنده در حوزههای علوم، مذهب و صلح به سال 1969 برمیگردد که نخستین هشدارها را از اثر زیانبار پلاستیک و مشتقات آن بر زمین عنوان کرد. فلسفه برگزاری روز زمین، پاک نگهداشتن زمین از آلودگی و پاکسازی آن از آلایندههاست و آنچه در این روز بر جهانیان واجب است کم کردن حتی ذرهای از آلودگی خود بر این زمین است ولی شاید ایرانیان در برابر این روز مسوولیتی بس بیشتر از سایر ملتها داشته باشند و آن به سبب پیشینه و پشتوانه بزرگی به نام فرهنگ ایرانی است که در جای جای آن احترام به زمین و پدیدههای طبیعی را مشاهده میکنیم. قرنها پیش ایرانیان باستان نه تنها به معنای واقعی پاسداری از زمین را تجربه میکردند بلکه روزی را نیز به نام روز زمین جشن میگرفتند و امروز جهانیان به این نکته رسیدهاند که اگر میخواهند فرزندانشان نیز از نعمت زندگی در زمین برخوردار باشند باید اندکی با زمین مهربانتر باشند و روزی را به نام آن کردهاند.
همانگونه که میدانیم همه دینها و باورهای نیک در هر نقطهای از جهان که رسالت خود را آغاز کردهاند همواره انسان را به پیروی از نیکی و رفتار نیکو دعوت کردهاند و یکی از آن رفتارهای نیکو پاسداشت و نگهداری زمین و طبیعتی است که پیرامون ماست و در آن زندگی میکنیم از اینرو بارها در آیینهای مقدسی چون اسلام، زرتشت، بر آن سفارش شده است. لذا در این نوشتار برآن شدهایم تا اندکی از این آموزههای نیک را از چند دین و باور کهن درباره زمین و پیرامونش بازکاویم.