محیط زیست در ایران باستان
نسل آدمی و نخستین زن و مرد جهان به نام مشی و مشیانه از ریشه دوگانه گیاهی به نام مهرگیاه در دل زمین به وجود آمده و آفریده شده‌اند و در جهان مادی اسفند (سپندارمذ) ایزد نگهبان زمین بوده و وی را دختر اورمزد (اورمزد) نامیده‌اند، اسفند موظف است که همواره زمین را خرم، آباد، پاک و بارور نگه‌ دارد و در واقع زمین یا اسفند مادر نسل آدمی دانسته می‌شود که جشنی نیز در اسفندروز از اسفندماه به نام اسفندگان (سپندارمذگان) برگزار می‌شود و این روز گرامیداشت زن و زمین است. دین زرتشت یکی از ادیانی است که در آن بیشترین سفارش‌ها جهت پاسداری از زمین و نگاهبانی از طبیعت به پیروانش شده‌ است. در اوستا کتاب مقدس زرتشت که یکی از پایه‌های استوار فرهنگ ایرانی است بارها به آشکاری از پاسداری زمین سخن رفته همانگونه که در فروردین یشت بند 153 و 154 می‌خوانیم: «می‌ستاییم این زمین را، می‌ستاییم آن آسمان را، می‌ستاییم روان‌های جانوران سودمند را، می‌ستاییم روان‌های مردان پیرو راستی را، می‌ستاییم روان‌های زنان پیرو راستی را، در هر سرزمینی که زاده شده باشند...»
در ستایش آفریده‌های اهورا مزدا نخست زمین یاد شده‌است چنانکه داریوش بزرگ نیز می‌گوید: «خدای بزرگ است اهورا مزدا که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید» و همچنین زرتشت در گات‌ها خطاب به اورمزد می‌گوید: «این زمین شادی آفرین را تو آفریدی.» فرگرد سوم وندیداد یکی از بخش‌های مهم اوستاست که در آن قوانینی برای نگهبانی و استفاده درست از زمین و طبیعت وضع شده‌است، همانگونه که در ستایش کسانی که از زمین استفاده‌ای درست می‌کنند می‌خوانیم «کسی که دانه می‌کارد اشویی (پاکی، راستی، درستی) می‌کارد.» یا در جایی دیگر در این فرگرد با بدست دادن تصویری زیبا و پندآمیز از زمین می‌خوانیم: «دیو خشکسالی و تنگی و گرانی از دیدار کشتزاران سبز و درختان افسرده شده و افسوس خورده، اندوهگین می‌شوند و تا جایی که نشان پای گوسپندان بر زمین است فراتر خواهد گریخت»، همچنین در این کتاب برای کسانی که زمین را آلوده به مردار یا هر آلاینده‌ای می‌کنند مجازات تازیانه پیش‌بینی شده‌است.

 نوشته شده توسط مجید کمالو در چهارشنبه 90/3/18 و ساعت 5:25 عصر | نظرات دیگران()